Voor alles wat je moet weten over CSRD in de publieke sector
De CSRD
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht bedrijven om transparante en gedetailleerde informatie te rapporteren over milieu-, sociale, en governance-aspecten (ESG).
De belangrijkste punten van de CSRD voor overheden
Transparantie over duurzaamheidsprestaties
Door gestructureerd en eenduidig te rapporteren over duurzaamheidsinspanningen wordt inzichtelijk hoe organisaties presteren. Dit versterkt uniformiteit en maakt duurzaam handelen zichtbaar en vergelijkbaar.
Ketenpartner
CSRD-plichtige bedrijven kunnen de publieke sector vragen om informatie over hun impact binnen de keten.
Van risico naar impact: dubbele materialiteit
De CSRD kijkt verder dan financiële risico’s. Organisaties rapporteren zowel over hun impact op mens, milieu en maatschappij als over de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen op hun eigen bedrijfsvoering.
Brede focus op duurzaamheidsthema's
Van CO₂-uitstoot en biodiversiteit tot sociale thema’s zoals eerlijke lonen en inclusieve werkgelegenheid.
Top 10 meest gestelde vragen
1. Is de publieke sector verplicht om met de CSRD aan de slag te gaan?
Nee, organisaties in de publieke sector zijn niet verplicht om de CSRD te implementeren, al kan dit in de toekomst veranderen. Wel worden zij als ketenpartner betrokken door CSRD-plichtige bedrijven en gevraagd om kennis en data aan te leveren. In die zin speelt de publieke sector toch een rol in de naleving.
Daarnaast kiezen veel publieke organisaties er vrijwillig voor om met de CSRD-principes aan de slag te gaan, vanuit de ambitie om transparant te besturen en het goede voorbeeld te geven.
2. Wat zijn de voordelen van het implementeren van de CSRD?
- Inwoners en stakeholders verwachten in toenemende mate dat overheden verantwoording afleggen over hun bijdrage aan duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Transparantie versterkt vertrouwen en maatschappelijke betrokkenheid.
- Decentrale overheden ondersteunen internationale, Europese en nationale afspraken zoals de Klimaatakkoorden en biodiversiteitsdoelen.
- Duurzaamheidsrapportage helpt beleidskeuzes te onderbouwen en prioriteiten te stellen. Het gebruik van deze informatie maakt duidelijk wat wel en niet werkt.
- Samenwerking met partners en bedrijven wordt versterkt door inzicht te geven in gezamenlijke duurzaamheidsinspanningen.
Naast deze voordelen gaan verstrekkers van leningen (zoals zorgverzekeraars, de Bank Nederlandse Gemeenten en de Europese Investeringsbank) en subsidies op termijn eisen stellen op basis van hun eigen CSRD-verplichtingen. Hierdoor wordt de publieke sector als ketenpartner alsnog betrokken bij de CSRD.
3. Wat is de relatie tussen de CSRD en ESG?
ESG staat voor Environmental (milieu), Social (sociaal) & Governance (bestuur) en verwijst naar de drie pijlers waarop bedrijven rapporteren over duurzaamheid en maatschappelijke impact. De CSRD verplicht bedrijven om te rapporteren volgens ESG. Kortom, ESG maakt een essentieel onderdeel uit van de CSRD.
4. Hoe werkt CSRD-rapportage?
CSRD-rapportage draait om de belangrijkste duurzaamheidsthema’s van je organisatie, zoals milieu-impact, sociale verantwoordelijkheid en goed bestuur. Je bepaalt zelf welke onderwerpen en datapunten relevant zijn, maar moet deze keuzes goed onderbouwen. Vervolgens toetst een accountant de gemaakte keuzes en rapportage net zoals bij financiële verslaglegging. Zo wordt de kwaliteit en betrouwbaarheid gewaarborgd.
5. Wat is het verschil tussen de CSRD en andere duurzaamheidsrichtlijnen of rapportage-eisen?
6. Waar moet mijn organisatie mee beginnen?
Start met grip krijgen op de CSRD door je goed in te lezen. Begrijp de basis, verken de methodiek en ontdek wat dit betekent voor jouw organisatie. Bezoek webinars, volg trainingen en praat met experts om een helder beeld te krijgen. Zo leg je een sterke basis en weet je hoe je alle fases van de CSRD voor overheden succesvol aanpakt.
7. Waar komt de CSRD vandaan?
De CSRD is Europese wetgeving die voortbouwt op de Non-Financial Reporting Directive uit 2014 en is onderdeel van het bredere Sustainable Finance Action Plan. Dit plan maakt weer deel uit van de EU Green Deal, waarmee de transitie naar een duurzame economie wordt versneld.
8. Hoe kan mijn organisatie de CSRD gebruiken om duurzaamheidsdoelen te bereiken?
De CSRD dwingt je om de positieve en negatieve impacts binnen je bedrijfsvoering en de waardeketen inzichtelijk te maken en prioriteiten te stellen: welke onderwerpen zijn het belangrijkst en moet mijn organisatie op acteren? Met het antwoord op deze vraag geef je richting aan je duurzaamheidsbeleid. Je ziet met welke onderwerpen je het eerst aan de slag kan en hebt aan het einde van de rapportage alle datapunten gereed.
9. Hoe kunnen overheden CSRD-plichtige bedrijven ondersteunen?
De publieke sector is een belangrijke stakeholder voor regionale en lokale bedrijven. Bedrijven kloppen bij publieke organisaties aan om data op te vragen. Als publieke organisatie ondersteun je bedrijven in hun CSRD-implementatie door deze data aan te leveren. Daarnaast communiceert de publieke sector haar eigen duurzaamheidsdoelen en koppelt deze aan de verwachtingen voor partnerbedrijven.
10. Welke impact heeft de CSRD op aanbestedingen en samenwerkingen?
Een toekomstige CSRD-verplichting voor decentrale overheden heeft invloed op het aanbestedingsproces en de manier van samenwerking veranderen. Duurzaamheid is dan een (nog) belangrijker onderdeel van de selectiecriteria, en bedrijven moeten aantonen dat ze voldoen aan milieu-, sociale- en governance- (ESG) prestaties om in aanmerking te komen voor opdrachten. Dit stimuleert bedrijven om hun duurzaamheid te verbeteren en transparanter te worden over hun milieu- en maatschappelijke impact. Ook wordt de toeleveringsketen van bedrijven meer onder de loep genomen, waarbij overheden eisen dat leveranciers dezelfde duurzaamheidsstandaarden naleven en ook data aanleveren.
Agenda
Webinar: CSRD voor gemeenten
Webinar: De basis van de CSRD voor overheden
Webinar: De basis van de CSRD voor overheden
Webinar: De basis van de CSRD voor overheden
De route naar CSRD compliant
Van begin tot inzicht
Je start met het in kaart brengen van de belangrijkste duurzaamheidsonderwerpen voor jouw organisatie. Dit doe je door te bepalen waar de organisatorische grens ligt, welke relaties onderdeel zijn van de waardeketen en wie de relevante interne en externe stakeholders zijn. Zo krijg je inzicht in wat de organisatie doet, hoe groot de impact is en op wie deze effect heeft.
Met deze informatie breng je de positieve en negatieve impacts, risico’s en kansen van je organisatie in kaart – jouw duurzaamheidsonderwerpen. Een drempelwaarde bepaalt welke hiervan écht significant zijn (materieel) en in de rapportage thuishoren. Dit leg je vast in een dubbele materialiteitsmatrix, waarin alle relevante impacts, risico’s en kansen staan. Dit proces heet de dubbele materialiteitsanalyse (DMA), omdat onderwerpen zowel financieel als impact materieel kunnen zijn.
Zodra de dubbele materialiteitsmatrix staat, heb je Fase 1 – Start succesvol voltooid en ben je klaar om de volgende stap te zetten!
Van inzicht naar data
Nu je weet welke duurzaamheidsonderwerpen echt belangrijk zijn, is het tijd om te bepalen welke data je nodig hebt om hierover te rapporteren. In deze fase breng je in kaart welke gegevens al beschikbaar zijn en waar de gap is.
Je start met het verzamelen van bestaande data over de materiële onderwerpen uit de dubbele materialiteitsmatrix. Welke impact is al gemeten? Welke risico’s en kansen zijn al gekwantificeerd? Wat is nog een blinde vlek? Dit doe je samen met collega’s van verschillende afdelingen en externe stakeholders in de keten. Op basis van deze inzichten voer je een Gap-analyse uit: een grondige check waarin je vaststelt welke aanvullende data nodig zijn om aan de CSRD-rapportagevereisten te voldoen. Dit gaat verder dan interne processen – je kijkt ook naar de bredere impact in de waardeketen.
Met een scherp beeld van de datakloof bepaal je de volgende stappen: welke systemen moeten worden aangepast? Welke meetmethodes zijn nodig? Wie is verantwoordelijk voor welke data? Dit vormt de basis voor een actiegerichte implementatie in Fase 3 – Actie. Zodra de Gap-analyse is afgerond, heb je helder wat er nog ontbreekt en hoe je dit gaat oplossen. Tijd om aan de slag te gaan met actie en rapportage!
Van data naar resultaat
Nu de data compleet is, wordt het tijd om in actie te komen. In deze fase werk je doelgericht aan verbeteringen én zet je de stap naar transparante rapportage. Je start met het vastleggen van concrete doelen en acties op basis van de materiële onderwerpen. Welke impact wil je maken? Welke maatregelen moeten worden genomen? Hoe borg je duurzaamheid in de bedrijfsvoering en de keten? Dit vertaal je naar een CSRD-routekaart, waarin heldere KPI’s en verantwoordelijken staan.
Vervolgens richt je de systemen en processen in voor dataverzameling en monitoring. Dit zorgt ervoor dat duurzaamheidsinformatie consistent en meetbaar is. Je betrekt interne teams en ketenpartners, zodat iedereen weet wat er wordt verwacht en welke data periodiek wordt aangeleverd. Tegelijkertijd start de CSRD-rapportage. Je structureert de informatie volgens de richtlijnen en publiceert je eerste duurzaamheidsrapport. Transparantie staat centraal: hoe draagt jouw organisatie bij aan een duurzamere wereld, welke stappen zijn al gezet en wat staat er op de agenda?
Zodra het rapport staat en de eerste acties lopen, ben je écht CSRD-compliant. Maar duurzaamheid stopt hier niet – met deze solide basis blijf je continu verbeteren en impact maken!