Duurzaamheidsrapportage voor overheden: gebruik de CSRD voor een concreet actieplan

Van gemeenten, provincies, zorginstellingen tot ZBO’s, steeds meer overheidsorganisaties zien het belang in van transparant rapporteren over hun programma duurzaamheid. Heb je al een dubbele materialiteitsanalyse uitgevoerd en een gap-analyse gedaan? Dan is dit hét moment om door te pakken.

In dit derde deel ontdek je hoe je aan de hand van de CSRD een concreet, actiegericht en gestructureerd duurzaamheidsverslag opstelt, inclusief een helder actieplan duurzaamheid. Hiermee leg je niet alleen verantwoording af, maar stuur je echt op impact.

Ook al zijn publieke organisaties vaak nog niet wettelijk verplicht te rapporteren onder CSRD, toch kiezen steeds meer overheden er bewust voor om dit vrijwillig te doen. Waarom? Omdat een goed duurzaamheidsverslag:

• Inzicht biedt in milieu-, sociale en governanceprestaties (ESG)
• Verantwoording mogelijk maakt richting stakeholders
• En bovenal, handvatten geeft voor structurele verbetering

Gebruik je duurzaamheidsverslag niet als einddoel, maar als motor voor duurzame ontwikkeling. Deel je rapportage breed binnen de organisatie. Maak het onderdeel van reguliere cyclus, zoals begroting, planning & control, bestuursrapportage. Dan wordt duurzaamheid structureel verankerd in de organisatie.

En vergeet niet, meten is weten en weten is doen! Maak van je verslag een levend document dat inspireert, bijstuurt en concrete resultaten boekt. Zo groeit jouw programma duurzaamheid uit tot een krachtig, impactvol geheel!

1. Governance: wie stuurt op duurzaamheid?

Omschrijf hoe duurzaamheid is ingebed in de organisatie. Wie draagt verantwoordelijkheid? Denk aan een portefeuillehouder duurzaamheid, een stuurgroep of expliciete toezichtstructuren. Dit laat zien dat duurzaamheid niet slechts een beleidskreet is, maar echt wordt geborgd.

2. Strategie & materiële thema’s

Beschrijf je duurzaamheidsambities en hoe deze aansluiten op jouw missie, beleid en maatschappelijke rol. Verwijs hierbij naar de resultaten van de dubbele materialiteitsanalyse. Welke thema’s zijn voor jouw organisatie en stakeholders echt van belang?

3. Beleid, doelen en due diligence

Per belangrijk thema geef je aan welk beleid je voert, welke concrete doelen je stelt en welke processen je hebt ingericht om risico’s te beheersen. Denk aan doelen zoals “30% CO₂-reductie in 2030” of “50% duurzame inkoop in 2027”.

4. KPI’s en resultaten

Koppel meetbare KPI’s aan elk doel en rapporteer waar je nu staat. Denk aan CO₂-uitstoot, ziekteverzuim, diversiteit of circulair inkooppercentage. Transparantie hierover toont je voortgang en waar bijsturing nodig is.

De output van je materialiteitsanalyse vormt de inhoudelijke ruggengraat van je duurzaamheidsverslag. Rangschik de thema’s per ESG-domein (milieu, sociaal, governance) en werk ze thematisch uit.

Voorbeeld

• Milieu: “Klimaat & energie”, inclusief CO₂-footprint en vastgoedmaatregelen
• Sociaal: “Inclusieve arbeidsmarkt”, met KPI’s over diversiteit en sociaal beleid

Geef per thema aan waarom het materieel is, welk beleid geldt, welke doelen gesteld zijn en hoe de voortgang wordt gemonitord. Focus op de thema’s waar je organisatie daadwerkelijk impact op heeft.

Een krachtig duurzaamheidsverslag koppelt verslaglegging aan concrete vervolgstappen. Dit kan op twee manieren:

• Kaders in het verslag: verwijs per thema naar geplande acties.
• Overzichtstabel of apart actieplan: geef in één oogopslag weer welke acties je uitvoert, met doelen, KPI’s, verantwoordelijken en planning.

Zorg ervoor dat je verslag niet eindigt bij meten, maar juist inspireert tot doen. Transparantie en actie zorgen voor duurzame impact.

Overheidsorganisaties hoeven niet vanaf nul te beginnen. Integreer bestaande systemen in je CSRD-aanpak.

• CO₂-Prestatieladder: Gebruik bestaande CO₂-data en plannen bij de invulling van de thema’s ESRS E1 t/m E5.
• GRI-standaarden: Hergebruik data en bouw verder richting ESRS
• MVOI-beleid: Rapporteer over duurzame inkoop en maak dit zichtbaar als KPI
• SDG’s of ISO 14001: Verweef bestaande doelen en terminologie in je verslag

Zo voorkom je dubbel werk en vergroot je consistentie en betrouwbaarheid.